Monday, September 20, 2010





ਧੁੱਪਾਂ
ਦੀਆਂ ਬੁੱਕਾਂ
ਭਰ ਭਰ ਪੀਣਾ
ਫੁੱਲਾਂ ਸੰਗ ਜੀਣਾ ਤੇ ਥੀਣਾ
ਅਕਸਰ ਮੇਰੇ ਹਿੱਸੇ ਆਇਆ ਹੈ
ਫਿਰ ਭਲਾਂ ਦੱਸੋ ਮੇਰੇ ਜਿਹਾ ਕੌਣ ਹੈ?
ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ, ਅੱਗ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਅਸਾਂ
ਇਸ਼ਕ ਪਿਆਲਾ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਫੇਰ ਮੰਗਿਆ ਅਸਾਂ।
ਖੋਲ ਕੇ ਸੂਰਜ ਅਸਾਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਡੋਬਾ ਦੇ ਲਿਆ
ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਇਸ ਧੁਣਖਣੀ ਤੇ ਜ਼ਿੰਦ ਨੂੰ ਟੰਗਿਆ ਅਸਾਂ।
Life is like riding a bicycle - in order to keep your balance, you must keep moving. ~Albert Einstein

जीवन की राहों में

जीवन की राहों में,
बहुत संघर्ष हमने झेला है,

सूरज की गरमी में,
पांवों के छालों को हमने सहा है,

जिंदगी की धूप में,
दिल की तपिश को हमने महसूस किया है,

तारों की छांव में,
चुभन शीतलता की भी महसूस की है हमने,

जिंदगी की दौड़ में,
उम्मीद है कि अब न कोई ऐसा एहसास होगा।

bUtf isMG cOhfn dy pRqIinD isLarF df pRvcn

gLjLl dI sLkqI ies dI iekflkqf ivwc vI hY qy dukflkqf ivwc vI. Bfv gLjLl dy arQ kVIdfr vI hn qy lVIdfr vI hn. gLjLl dy rUp ivDfn df ieh ivlwKx pwK hY ik ies ivwc vsqU pwKoN afm qOr qy koeI kyNdrI nukqf nhIN huMdf jo sfry isLarF nUM sUqrbwD krdf hovy. isLlp pwKoN ies ivwc kyNdrI nukqf jLrUr huMdf hY jo hr isLar nUM gLjLl dy mkqy dy anusfr qukFq bwD aqy lYa bwD krdf hY. sLfierI dIaF dUjIaF sfrIaF isnPLF dy smivwQ gLjLl df ieh ivDfn ivlwKx qy invyklf hY. ieh ivDfn ikqy gLjLl dy iKMzy hox jF ivroDfBfsLI hox df pRBfv vI isrjdf hY prMqU bhuqI vfr ieh gLjLl dI vwQ (content) nUM ivsLflqf, gihrfeI, iviBMnqf aqy bhuprqqf pRdfn krdf hY. hr isLar df suqMqr qy inrpyK qOr qy ivcrnf gLjLl dI sMKypqf, sfrgriBqf, gMBIrqf qy suhjL-boD dI vI insLfnI hY prMqU nfl hI hr suqMqr isLar dUjy isLarF dI lVI ivwc vwQ (content) dI inrMqrqf aqy lYabwDqf dy rUp ivwc vI alOikk pRBfv isrjdf hY. hwQlI pusqk ‘nYxF ivwc smuMdr’ df pfT ies pwK qoN myry leI iewk ivlwKx vrqfrf ho inwbiVaf. tYkst dy pihly pfT AuprMq acyq hI kuwJ isLar inwKVdy gey aqy afpxI suqMqr Cfp mn qy Cwzdy gey. ieh coxvyN sLyar iewk sMpUrn tYkst dy klyvr dy rUp ivwc PYldy gey aqy suqMqr qOr qy ivcrdy hoey myry leI bhuprqI ichn bx gey ijMnHF nUM zI-koz krnf afpxy afp ivwc KUbsUrq anuBv bx igaf. asl ivwc gLjLl pfT smyN aksr iesy qrHF vfprdf hY. smuwcI gLjLl df ikqy koeI bwJvF ibMb nhIN bxdf blik gLjLlF dy kuwJ isLar lMby smyN qwk lyKkF dI numfieMdgI krdy rihMdy hn aqy lyKk dy anuBv, srokfr qy aiBivakqI nUM srbkflI bxf idMdy hn.

gLjLl-ivDfn dy iesy pirpyK ivwc gLjLl df isrlyK hIn hoxf vI arQ gRihx krdf hY. iksy vI rcnf df isrlyK Aus rcnf df kyNdrI nukqf hI huMdf hY ijs dy afly duafly Auh rcnf GuMmdI hY aqy AuhI nukqf Aus rcnf dI tYkst dy afr pfr PYilaf huMdf hY. prMqU ikAuNik gLjLl ivwc kuwJ vI kyNdrI nhIN huMdf, blik kfPI hwd qwk suqMqr qy inrpyK anuBv huMdy hn, ies leI gLjLl isrlyK mukq huMdI hY. jykr isrlyK dyxf hI hovy qF gLjLl dy hr sLyar df hI ieh isrlyK hovygf. hor zUMGfeI ivwc jfeIey qF iesLkIaf pirpyK vflI gLjLl ivwc iewk kyNdrI Bfv (iesLk-pRym) kfPI hwd qwk kfrjLsLIl irhf hY iesy krky AuhnF gLjLlF nUM ikqy nf ikqy kuwJ isrlyK vI imldy rhy hn jF gLjLl dI bihr ivwc ilKy hoey kuwJ gIq vI aijhy hn, ijhVy sLYlI pwKoN gLjLl dy nyVy hn pr vsqU pwKoN gIq dy kyNdrI nukqy nfl juVy huMdy hn. iesy leI AuhnF gLjLlnumf gIqF dy vI isrlyK bxdy rhy hn. prMqU gLjLl jdoN iesLkIaf pirpyK ivwcoN bfhr inkl ky afm srokfrF nfl juVI qF ies dy rUp ivDfn aqy vsqU ivDfn ivwc vwzIaF qbdIlIaF afeIaF qy gLjLl vsqU pwKoN bhuprqI ho geI qy hr sLyar afpxy afp ivwc iewk suqMqr tYkst dy qOr qy afpxI kwQ df vfhk bx igaf aqy iesy leI hr sLyar df inrpyK qOr qy aiDaYn ivsLlysLx krnf vI smyN dI aihm loV bx igaf.

hwQly aiDaYn ivwc bUtf isMG cOhfn dy sLyarF nUM tYkst mukq sLyarF dy rUp ivwc smJx df Xqn kIqf igaf hY qF jo hr isLar nUM hI iewk pfTgq sMrcnf (textual structure) aqy sMpUrn ivDfn mMn ky ivsLlyisLq kIqf jfvy. aijhf kridaF ikqy nf ikqy suhjL boD pwKoN gLjLl dI suMdrqf guafcx df zr vI mihsUs hoieaf. ikAuNik vsqU pwKoN BfvyN gLjLl dy iksy sLyar df iksy hor sLyar nfl qrqIbbwD irsLqf nhIN huMdf blik hr sLyar df afpxf smfnFqr pRvcn huMdf hY qy keI vfr ivroDI vI huMdf hY prMqU suhjLfqmk jF klfqmk pwDr qy mqly df hr isLar nfl afpxf sLYlIgq irsLqf hUMdf hY. lYa, qukFq, qfl, vjLn, bihr dI sFJ huMdI hY ijs ny sLyar nUM KLUbsUrqI pRdfn krnI huMdI hY. ies leI tYkst mukq sLyarF nUM do qrIikaF nfl smJx dI koisLsL kIqI geI hY:

(1) iewk mqlf mukq sLyar dy rUp ivwc ijvyN :

jdoN vI afeI myry rfh `c iqlkx

qyrf aihsfs hI izwgxoN bcfAuNdY .

(2) mqlf Xukq isLar dy rUp ivwc ijvyN:

mqlf: ies qrHF dI afpxI iPqrq kro

aYb ijwQy vI idsy nPrq kro .

rwK lAu kuwJ Kfb bIjx vfsqy

idl nUM nf eynf qusIN bMjr kro.

iehnF dohF pYtrnF qoN ibnF hor koeI pYtrn ies aiDaYn ivwc nhIN vriqaf igaf. BfvyN ieko gLjLl dy do jF iqMn sLyarF nUM tYkst dy qOr qy cuixaf hY pr AuhnF nUM afps ivwc sMbMDq krky nhIN blik vsqU dI ivlwKxqf dy pRgtfa dI KUbsUrqI krky cuixaf igaf hY. hF, qIjf pYtrn ikqy ikqy AuWQy jrUr bixaf hY ijwQy iksy iewk gLjLl dy do isLar jF iksy do gLjLlF dy do isLar afpo ivwc ivroDfBfsLI irsLqf isrjdy hox. ijvyN:

vydnf

ies nUM mMnx afey KOry ikMny ho ho qurgy

afid kfl qoN lfeI bYTf pYr hnyrf pwky

sMGrsL

kiraf pYNzf dUr duryzy lY jFdf hY afiKLr

iewko jgHf KVHfeI rKdy pYr DrqIAu cwky

ieAuN ies gLjLl sMgRih df aiDaYn ivsLlysLx iewk nvIN qy ivlwKx iksm df anuBv bx igaf aqy iewk nvyN jLfvIey qoN tYkst nUM smJx df vsIlf vI.

sLfierI df Drfql aqy sLfier dI prvfj

(1) kudrq df mn kfivk hY hr bIj nUM idMdI hrPL hry

pr lwKF `coN koeI bUtf kivqfvF dI ikrq kry

(2) Pyr jfxU myrI vI koeI nf koeI hoNd hY

jy Aucfry bol myry bihs df muwdf bxy.

(3) sohxy ichry lwBdf rihnY gLjLlF ilKx leI qUM

Gr dI BurdI dyhlI AuWqy vI do awKr ilK dy.

(4) idl qy Aukry hrPF ivwcoN iewk vI hrP imtfAuxf aOKf

afpxy afp jo hoTIN afvy, idl `coN gIq BulfAuxf aOKf

(5) klpnf dy pMCIaF nUM afK ik Auzdy rihx

cog iKlrI nf cugx Auh Bfl ky cugdy rihx

(6) cuwp dI sUlI cVHdy rihMdy KusLIaF dy jo pl

kivqf ipwCoN bxdy pihlF rUh dI bxn iekwl

Auprokq isLar bUtf isMG cOhfn dy Auh cuixMdf isLar hn jo afpxI bfkI rcnf dy dfieiraF coN inklky sLfier dI sLfierfnf prvfjL aqy Aus prvfjL dy Drfql nUM pRkfsLmfn krdy hn. iehnF sLfierF ivwc kivqf dy inkfs, ivkfs aqy pRkfsL nUM pRgtfieaf igaf hY. kfienfq dI kfivkqf ivwc Aupjy hrP klpnf dy KMBF dy shfry cuwp dI sUlI cVHdy rihMdy hn qy bfad ivwc pfTk qwk phuMc ky sMvfd CyVdy hn aqy kfivk qy vsqUgq smrwQf dy shfry nvIN bihs df afgfjL bxdy hn. Auprokq isLar ies gwl dI vI sLfhdI Brdy hn ik sfzI gLjLl df iewk vwzf ihwsf kfPI dyr qwk sohxy ichiraF dy ‘mkiqaF qy mqilaF’ nUM pirBfisLq krdf irhf hY jdik hux rvfieq qoN hwt ky ‘Gr dIaF BurdIaF idhlIaF’ vI kfivk pRvcn df ihwsf bx rhIaF hn. sLfier df kfiv sLfsqr iehnF isLarF rfhIN ieh sMvfd vI rcfAuNdf hY ik sLfierI ivwc mOilkqf dy aDfr coN AusrI klpnf df mhwqvpUrn QF hY. ‘iKwlrI hoeI cog df cugxf’ aqy ‘Bfl ky cugx’ df arQ iesy prpyK ivwc pRqIkfqmk mhwqv rwKdf hY. nfl hI kivqf nUM jLjLby dI jLubfn dwsidaF sLfier ieh vI sfmHxy ilafAuNdf hY ik sUKm sMvydnfvF jdoN mn dy aMbr qy PYldIaF hn qF kivqf dy rUp ivwc AuhnF df sihj aqy hU-b-hU pRgvfvf huMdf hY.

gLjLl kdy vI pRcfr nhIN huMdI prMqU vrqmfn gLjLl smkflI Dfrimk, smfijk, jF iksy vI hor pRkfr dIaF pirsiQqIaF qoN inrpyK vI nhIN hY. gLjLl iehnF vrqfiraF nUM afpxy hI aMdfjL ivwc gRihx krdI hY, smytdI hY aqy aiBivakq krdI hY. bUtf isMG cOhnf dy kuwJ isLar afpxy suhjL nUM kfiem rwKdy hoey vI niKwD vrqmfn pRqI asMqusLtI df iejLhfr krdy hoey KusLnumf BivwK leI mnuwK nUM iqafr krdy hn:

Drq df kV pfVnf pYNdf hY Aupjx vfsqy

AuliJaF nUM kI nI krnf pYNdf sulJx vfsqy

ies qrHF dI afpxI iPLqrq kro

aYb ijwQy vI idsy nPLrq kro

rwK lAu kuwJ KLfb bIjx vfsqy

idl nUM nf eynf qusIN bMjr kro.

isqfry qoVny bfhF vDfeIN

BlF kIhdy leI aMbfr inafAuNdy?

vrqmfn dOr bMjr mnF df dOr hY ijs ivwc kvI df kuwJ Kfb bIjx leI BoieM iqafr krnf afpxI qrHF df inmMqrx hY aqy ies nUM pUrf krn leI DrqI df kV pfVn vrgIaF aqy bFh vDfky isqfry qoVn vrgIaF qsbIhF kvI dy sMGrsLmeI bolF nUM suhjLfqmk ZMg nfl pysL krn df suihrd Xqn hY.

gLjLl dI asl sLkqI mn dIaF kMdrF ivwc CupIaF acyq qy sUKm sMvydnfvF nUM CyVky bfhr kwZx ivwc hY. ieh sMvydnfvF ikqy vydnf dy rUp ivwc bfhr inkldIaF hn qy ikqy avsfd dy rUp ivwc, ikqy jlOa dy rUp ivwc qy ikqy inrfsLf dy aflm ivwc. pr hr aihsfs df afpxf rMg hY, afpxI KusLbU hY. ikAuNik aihsfsF dI koeI sLYlI nhIN huMdI Auh qF kudrqI rUp ivwc huMdy hn awqy Ausy Kfls rUp ivwc sLfier dy isLarF ivc pRkfsLmfn ho jFdy hn:

jdoN vI afeI myry rfh `c iqlkx

qyrf aihsfs hI izwgxoN bcfAuNdY.

JIl dI rMgq dyKx nflLoN JIl dI jo gihrfeI dyKy

awK AuhI jo JIl aMdroN, ikMnI ku pQrfeI dyKy

afpxy aMdrly bMdy nUM aYvyN mfr leI nf bUty

qyrf aYvyN nF pYNdf hY asl `c gLjLlF Auh ilKdf hY.

vPLf ivwc bwiJaf hoieaf ajy vI locdf hF mYN

qyry jIvn df hr pihlU hulfrf pING df hovy

ieh isLar kfPI hwd qwk bMdy dy ‘asl’ nUM bcfAux dI koisLsL ivwcoN Aupjy hn ikAuNik bMdf qF hI bMdf hY jykr Aus aMdr sUKm sMvydnfvF, pfvn jjLbfq aqy KLfls pRivrqIaF hn. jdoN sMvydnfvF dI mOq huMdI hY qF kurKLq XQfrQ dI DrqI qy kuwJ vI bcx dIaF sMBfvnfvF lop ho jFdIaF hn. sLfierI ies aMdrly sihjL ivwcoN hI AupjdI hY aqy ‘JIl dI gihrfeI qy pQrfeI’ nUM dyKx dy rUp ivwc ies aMdrly nUM hI PVn dI koisLsL krdI hY. jLjibaF dI iesy suihrdqf dI hI ieh isLar hfmI Brdy hn :

‘klI ‘kwlI pYV inrK lY qyrI hI aY ieh

qyry ipwCoN myry Gr koeI afieaf hor nhIN.

idl dI dunIaF dy ivwc eydF nHIN huMdf

ijwQy cfihaf Dr ky sOdf vyc ilaf

prMqU sLfier ies swc qoN vI bymuK nhIN ho skdf hY hux jLjibaF dI pfkIjLgI, vPfvF aqy smrpx dI QF qy kpt, byvPfeIaF qy duicwqIaF Auqr afDuink mnuwK dy cirwqr df ihwsf bx cuwkIaF hn qy mhF ngrI swiBaqf ivwc mnuwK leI sB qoN vwzy cYlMj hI ieh hn. Aus dy hyTF drj isLarF ivwc afDuink mnuwK, Auqr afDuink mnuwK aqy mhFngrI mnuwK dI jjLbyhIn mfniskqf, afpf mfrU pRivrqI qy KpqI qy lflsfmeI pRivrqIaF df gMBIr icqrx hY. jIvn df pRvfh qurnf locdf hY prMqU GrF dIaF kMDF aMdr psry hnyry, rsmI ivhfr, kptI mfniskqfvF, asImq lflsfvF ny afpxI hI iewk bd-qihjLIb isrj leI hY qy vrqmfn mnuwK afpxI Kfls jIvn jfc nUM iqafg ky svY shyVy jfilaF ivwc AulJ ky rih igaf hY. afDuink kMkrItI siBaqf ny kudrq dIaF inafmqF nUM vI hVwp ilaf hY. ivhiVaF dI QF df kMDF aqy CwqF duafrf KfDy jfxf mnuwK dy pRikrqI inrpyK hox df sUck hY:

kfx mkfxF, mVHI msfxF, inMd ivcfrF, jMqrIaF

ikMny jflLy ltk rhy ny jIvn dy pRvfh dy nfl

Gr dIaF kMDF hnyry jdoN invfjx lwg pYx

kwKoN hOly ho ky dwso Pyr ikWDr jfx dIvy

cogf ijwQy vI ids pvy AuWQy hI cihkdf

pMCI vI awj dy dOr dI qihjLIb isK igaf

kI AuzfrI AuWcI hoxI kI ggn qy puwjxf

KMB hOlyL pMCIaF dy lflsfvF BfrIaF

ijMnHF dy ivhiVaF nUM Kf ilaf kMDF qy CwqF ny

AuhnF nUM ielm nhIN huMdf ikho ijhI Duwp cVHdI hY

gIqF gLjLlF ivwc aksr lyKk afpxI rcnf dy vsqU nUM lyKkI ‘mYN’ qy afroipq krdf hY. ieh iewk iksm df Aus dy avcyqn ivwc ipaf iekbfl vI huMdf hY aqy Aus dI pCfx vI huMdI hY. iekbfl ies rUp ivwc huMdf hY ik bhuqI vfr lyKk vI iewk mnuwK hox dy nfqy afdrsLk siQqIaF qoN ivcilq ho ky smfijk dMB df isLkfr ho jFdf hY qy kivqf rfhIN ies dMB df svY iekbfl krdf hY aqy ies bhfny iewk pRkfr df afqmk skUn pRfpq krdf hY. bhuqI vfr ies dy ipwCy ‘pCfx dI mfniskqf’ vI kfrjsLIl huMdI hY ik ikqy vI aqy kdoN vI jdoN AusdI kivqf/gIq gfieaf/ guxguxfieaf/ piVHaf jF suxfieaf jfvy, aKIr qy ies dy lyKk dy qOr qy Aus df nF ijLhn ivwc jLrUr ivwc afvy. iehnF dohF qoN ielfvf iewk qIjf pRkfrj jo ies pusqk ivwc kfPI puKLqgI nfl sfmHxy afAuNdf hY. iewQy keI vfr lyKk dI ‘mYN’ sKLsLI(individual) nhIN rihMdI blik pRiqinDfqmk(representative) bx jFdI hY aqy lyKk afpxI ‘mYN’ df smUhIkrx qy ajLnbIkrn aqy iehnF qoN vI vwD pRikrqIkrx kr lYNdf hY qy ‘bUtf’ sLbd bhuprqI ichn (multi-dimentional) bx jFdf hY.

BfvyN ‘kyrF lf ky nf qUM sfr leI

pr ‘bUty’ dy pwqy Puwl Pl qyry nF

afpxy afp nUM eynf vI hor vDf hux bUty

inwsr cuwky rwuK nfl dy qoV dyxgy zwky

afpxy aMdrly bMdy nUM aYvyN mfr leI nf bUty

qyry aYvyN nf pYNdf hY, asl `c gLjLlF Auh ilKdf hY

awD ivcfly ikAuN smuMdr dy qusIN lwBdy ho bUtf

iTkfxy Aus dy ny afr jF Auh pfr hoxf

Auprokq isLarF ivwc ‘bUtf’ iewk bhuprqI pRqIk dy qOr qy afieaf hY:

bUtf : ruwK dy rUp ivwc

bUtf : lyKk dy sucyq afpy leI

bUtf : anX purKI vrqfiraF nUM ‘mYN’ sLLYlI dy rUp ivwc aiBivakq krn leI

AuNJ lyKk ny ies gwl df iekbfl vI iewk isLar ivwc kIqf hY ik afdmI anfm rih ky vI afpxy isLarF ivwcoN boldf hY. Aus df guMmnfm avcyqn Aus dy cyqn pRgtfvy dIaF JIQF ivwcoN afpxy afp nUM pRkfisLq krdf hY. sLfier dI pRfpqI ies qwQ ivwc huMdI hY ik Aus df drd jmfny df drd bxy qy jmfny df drd Aus dy inwjI drd ivwcoN aiBivakq hovy.

bUtf isMG cOhfn ijwQy ‘bUtf’ nfm rfhIN afpxI hoNd df sucyq aihsfs krf irhf hY AuWQy kuwJ isLarF ivwc Auh bynfm rihky vI afpxy drd pruMny avcyqn df sDfrnIkrn kr irhf hY.

afpxI drd khfxI qoN mYN, afpxf nfm imtf idwqf hY

ielm nhIN sI horF dI vI, drd khfxI ho jfvFgf

gLjLl kivqf dI aijhI isnPL hY ijs df Kfsf afm krky aMqrmuKI hY. iesy leI ipafr vrgy aMqrmuKI vrqfiraF nUM ijMnf sMjIdf ZMg nfl gLjLl ivwc pysL kIqf jf sikaf hY, Auqnf sLfied sfihq dI iksy vI hor vMngI ivwc nhIN.

prMqU aksr smyN dy nfl DfrnfvF tuwtdIaF hn, nvyN pXog huuMdy hn, nvyN mfpdMz qYa huMdy hn, ivDfn mokly huMdy hn aqy hr isnPL ivwc nvIaF sMBfvnfvF dy afsfr bxdy hn. pMjfbI gLjLl ny vI ipCly lMmy smyN qoN bfhrmuKI vrqfiraF nfl sMvfd rcfAux dI koisLs kIqI hY aqy gLjLl dy rvfieqI sMgTn (traditional structure) nUM AulMG ky gLjLl kfiv nUM ivsLflqf pRdfn kIqI hY. bUtf isMG cOhfn dy kuwJ cuixMdf isLar aijhy hn jo vrqmfn smfijk, Dfrimk, swiBafcfrk qy rfjnIqk siQqIaF nUM afpxy jLfvIey aqy sLflInqf rfhIN vyKdy hn aqy pRgtfAuNdy hn:

ies nUM mytx afey KOry ikMny ho ho qurgy

afid kfl qoN lfeIN bYTf pYr hnyrf pwky

KOry ikMny poiqaF dy pUr qur gy! bfibaf

ijLMdgI bfbr dI hY AuvyN ijvyN dfsI ajy

ieh isLar afpxy afp ivwc ijwQy vrqmfn smyN dy nfKusLgvfr hflfqF AuWqy ivnfsLk qfkqF dy hfvI hox AuWqy stIk itwpxIaF hn AuWQy ieh isLar ikqy nf ikqy lyKk dy avcyqn pRqI CupI inrfsLf df Jlkfrf vI idMdy hn jo ik bfhrmuKI hflfqF pRqI aqI sMvydnsLIl bMdy dI aMqrmuKLI pRqIikRaf (reaction) hY.

prMqU Ausdy isLarF ivwc hr QfvyN aijhf nhIN vfprdf. keI QF qy lyKk afpxy aMqrmuKqf dy Kol ivwcoN bfhr inklky bfhrmuKI hflq pRqI bfhrmuKI itwpxIaF vI krdf hY:

qIly qIly nUM kihx afieaf hF

qIly qIly qoN aflHxf bxdf

kiraf pYNzf dUr duryzy lY jFdf hY afiKLr

iewko jgHf KVHfeI rKdy pYr DrqIEN cwky

AuNJ BfvyN gLjLl ivwc afdrsL/AupdysL/pRcfr bhuq Gwt huMdf hY prMqU iPr vI lyKk df avcyqn ijwQy hr siQqI nfl sMvfd rcfAuNdf hY, AuWQy kuwJ iewk QfvF qy pfTk nUM kuwJ kihxf locdf hY, Aus dI AuNgl PVky afpxy afdrsL dy afr-pfr lY ky jfxf cfhuMdf hY qy mfnvI srokfrF nfl bwJf hoieaf pfTk dI agvfeI krnf locdf hYL:

klpnf dy pMCIaF nUM afK ik Auzdy rihx

cog iKlrI nf cugx Auh BflL ky cugdy rihx

sUrj dI Duwp vMzvIN afvy hryk Gr

pihlF vI myrf Kfb sI hux vI ieh Kfb hI

pRvfs dy hr ivakqI leI afpxy afpxy mfieny hn. koeI pRvfs dy jnUMn dI gwl krdf hY, koeI pRvfs dI inrfrQkqf dI gwl krdf hY prMqU bUtf isMG cOhfn afpxy iewk isLar ivwc pRvfs dy qrk dI jF pRvfs dy XQfrQ dI gwl vI krdf hY:

EprI DrqI qy mjLbUrI `c lfeI jV asIN

afpxI imwtI nf sI jrKLyj Augmx vfsqy.

so ieAuN bUtf isMG cOhfn dy iehnF cuixMdf aqy pRqIinD isLarF dy JroKy ivwc Aus dI gLjLl dy smuwcy asmfn df ivsLlysLx krn dI koisLsL dy qihq sLfier dy kfiv srokfrF dIaF anyk prqF dI smJ pYNdI hY. afiKr qy Aus dI iewk gLjLl dI vI gwl krnI cfhFgf jo afpxy afp ivwc ivlwKx hY ijs dy sMgTn ivwc iewk sfpyKqf vI hY aqy inrpyKqf vI. hr isLar ivwc iewk mYtfPLr duhrfieaf igaf hY prMqU hr vfr ieh mYtfPr nvyN arQ lY ky afAuNdf hY. drasl gLjLl ivDf dI ies suhjLfqmk jugq dI bhuq sfry gLjLlkfrF ny KUbsUrqI nfl vrqoN kIqI hY:

ruwKF vFgU jVH nf lfAuNdy mOsm aqy musfiPLr

hoNd vjUd nhIN AulJfAuNdy mOsm aqy musfiPLr.

pihly rMg kdy nf rihMdy ivCV igaF dy Xfro

pihly rMg guaf ky afAuNdy mOsm aqy musfiPLr

AuhnF dI QF nvyN nvyly af ky lY lYNdy ny

jdoN purfxy idsLf gvfAuNdy mOsm aqy musfiPLr

ies gLjLl ivwc ‘mOsm aqy musfiPr’ df mYtfPr vfr vfr vriqaf hY jo hr vfr nvyN arQ aqy nvIaF sMBfvnfvF lY ky pRgt hoieaf hY.

so ies qrHF bUtf isMG dI sLfierI dy ieh coxvyN isLar Aus dI gLjLl ivDf dI prpwkqf, mOilk sLYlI, swjry ibMb ivDfn qy smkflI srokfrF pRqI pkV nUM pirlkisLq krdy hn. sLfier ny afpxy vwloN gLjLl dy isLlp aqy vsqU nfl inBx dI koisLs kIqI hY aqy ies gwl dIaF vwzIaF sMBfvnfvF hn ik sLfier df ieh Xqn pMjfbI gLjLl dy ggn nUM hor ivsLflqf pRdfn krygf prMqU sLfier afpxy iekbflIaf ibafn ivwc afpxI BUimkf qoN sMqusLt hY :

jfx vyly gLm nhIN ikMnf kuu nfl iniBaf

mfx hY ieh dosqo ik Kud vPLfvF pflL cly

kuldIp isMG dIp (zf)

ipMz : roJFvflI, qih : rqIaf

ijLlHf : Piqafbfd (hirafxf)

98552-55956, 9417600223

Ku